قوه مقننه کشور ایتالیا

پارلمان ایتالیا شامل دو مجلس نمایندگان و سنا می باشد. اجلاس مشترک پارلمان در مواقعی که قانون اساسی آن را پیش بینی نموده تشکیل می گردد.(اصل ۵۵ ق.ا.ا).

الف- مجلس نمایندگان

اعضای مجلس نمایندگان با رأی مستقیم مردم به مدت ۵ سال انتخاب می شوند و تعداد نمایندگان ۶۵۰ نفر می باشد. انتخاب شوندگان حداقل باید ۲۵ سال تمام داشته و انتخاب کنندگان دارای ۱۸ سال تمام در روز انتخاب باشند. کرسی های نمایندگی بین ایالات مختلف به نسبت تعداد جمعیت آنان توزیع می گردد.(اصل ۶۵ق.ا.ا.).

ب-مجلس سنا

نمایندگان مجلس سنا ۳۱۵ نفر به اضافه ۱۱ عضو انتصابی بر اساس نواحی انتخاب می شوند. از هر ناحیه حداقل ۷ سنا راه پیدا می کند. به استثنای ناحیه مولیزه و واله دائوست که حق انتخاب یک سناتور را دارند.

سناتورها باید ۴۰ سال تمام داشته باشند. ضمناً هر رئیس جمهور سابق ایتالیا به طور مادام العمر سناتور قانونی محسوب می شود. مگر اینکه شخصاً از اشتغال به این سمت منصرف گردد.

رئیس جمهور ایتالیا می تواند ۵ نفر از اتباع ایتالیا را به مناسبت کسب موفقیت آنان در زمینه های علمی، هنری، ادبی و یا اجتماعی به مقام سناتوری مادام العمر منصوب کند. دوره نمایندگی مجلس سنا نیز مانند مجلس نمایندگان ۵ سال می باشد.(اصل ۵۷ تا ۶۰ ق.ا.ا.).

ج – شرایط مشترک برای مجلس نمایندگان و سنا

انتخابات مجلسین حداکثر ظرف مدت ۷۰ روز قبل از پایان دوره صورت می گیرد و اولین اجلاس ظرف ۲۰ روز پس از انتخابات تشکیل می شود و تا زمان شروع به کار مجلس جدید، مجلسین قدیم به کار خود ادامه می دهند.

-هریک از مجلسین از بین خود رئیس مجلس و اعضای هیأت رئیسه را انتخاب می نمایند. آیین نامه داخلی هر مجلس با رأی اکثریت مطلق اعضای آن تصویب می شود. جلسات هر یک از مجلسین علنی بوده و در مواردی که قانون اساسی تصریح کرده باشد هر دو مجلس می توانند به طور مشترک تشکیل جلسه بدهند. تصمیمات با اکثریت آراء اتخاذ می گردد.

-اگر وزیری مورد سوال قرار گیرد باید در مجلس حضور پیدا کرده و پاسخ لازم را بدهد.(اصل ۶۱ تا ۶۷ ق.ا.ا.)

د- مصونیت نمایندگان

نمایندگان هر دو مجلس را نمی توان به سبب اظهار عقیده و آرائی که در زمان انجام وظایف نمایندگی می دهند تحت تعقیب قرار داد. به طور کلی نماینده را نمی توان بدون کسب اجازه از مجلس مربوط تحت تعقیب جزایی قرار داد، مگر در جرایم مشهود که نماینده در حین ارتکاب جرم دستگیر شود و در این صورت هم برای ادامه بازداشت وی کسب اجازه از مجلس ضروری است.

ضمناً سلب آزادی از شخص نماینده و بازجویی و بازرسی بدنی از او و محل ستش ممنوع می باشد. بازداشت یا زندانی نمودن نماینده مجلس اگر در اجرای حکم قطعی دادگاه ضروری باشد، نیاز به کسب مجوز از مجلس می باشد.(اصل ۶۸ ق.ا.ا.)

ه- وضع قوانین

هر یک از مجلسین به طور جداگانه حق وضع قانون را در حدود اختیارات خود دارند. مگر استثنائاتی که در قانون پیش بینی شده است. مانند معاهدات بین المللی که دارای ماهیت ی بوده یا تغییراتی در مرزهای کشور، تعهدات مالی و یا تصویب قوانین قضایی خاص و بودجه سالیانه که با تصویب دو مجلس صورت می گیرد.(اصل ۷۰ و ۸۰ ق.ا.ا.)

هر یک از مجلسین می تواند در موارد مربوط به مصالح عمومی، تحقیق و تفحص نماید. برای انجام این امر کمیسیونی مرکب از اعضای منتخب مجلس تشکیل شده و تحقیق و تفحص خود را با همان حدود و اختیارات قوه قضائیه، انجام می دهد.(اصل ۸۲ق.ا.ا.).

-بودجه سالیانه را که از طرف دولت تنظیم می شود هر دو مجلس تصویب کرده و استفاده موقت از بودجه فقط با تصویب قانون و حداکثر برای ۴ ماه میسر می باشد. هرگاه  قانونی موجب افزایش هزینه های جدید گردد باید راه های تحصیل آن را هم پیش بینی نماید.